TERÖR VE TERÖRİZMİN TARİHİ KÖKENİ


Her konu ve kavramda olduğu gibi terör ve terörizmin kökeni konusunda da farklı yaklaşımlar vardır.
Terörizmin kökeni; miladi ilk yıllarda Jewish Zealots öncülüğünde Yahudi isyancıların Filistin'deki Roma yönetimine başkaldırışı ile başlar. M.S. 68 yılında ise Sicarii örgütü, Roma'ya karşı Yahudi ayaklanmasını teşvik amacıyla ortaya çıkar.

    Siyasi terör örgütlenmesine örnek ise ,657 yılında Arap devleti liderliği seçimi sonrası ortaya çıkan Hariciler hareketidir. Yine 11 ve 12. yüzyılda ortaya çıkan Haşhaşiler; Hasan Sabbah'ın kurduğu iyi örgütlenmiş , gizli, disiplinli terör ürgtü olup üyelerini uyuşturucu ile eğiterek, suikastlarla , vur kaç sistemi ile Selçuklu devletine karşı mücadele vermiştir.



   Hindistan'da tarikat olan Thuglar da bir terör örgütü olarak etkinliklerini sürdürmüş sonradan İngiliz sömürge döneminde ortadan kaldırılmıştır.

   Bugünkü anlamıyla terör; 1792-1794 arası Fransız ihtilalinde kullanılmıştır. 5 Eylül 1793 yılında terör kavramı formüle edilerek, bizzat hükümet tarafından uygulanmıştır. Hükümet kararı ile ihtilal düşmanlarından 300 bin kişi tutuklanmış ve 17 bin kişi idam edilmiştir. Bu nedenle Politika sözlüğü ; 18. yüzyılda , Fransız hükümetinin aykırı unsurları yok etmek amaçlı sistematik müdahalesini, terör hükümdarlığı olarak ifade eder.

   Amerika İç Savaşı sırasında kurulan Klux Klan örgütü ABD'de ilk terör örgütlenmesi olarak görülür.

   İlk modern terörizm ise; Rusya'da 1870 yılında Birinci Dünya Savaşı'na kadar ki halk hareketleri olarak ortaya çıkan eylemli hareketleridir. Dünyada sonraki terör örgütleri için bu dönem örgütlenmeleri model olmuştur . Terör örgütlenmeleri , 1980'lerde uluslararası boyut kazanmıştır.



   Sömürge döneminde gerek sömürgeci devletler gerek onlara karşı direnen halklar kuralsız şiddete yönelmişlerdir. Cezayir,Vietnam,İrlanda,Filistin,Lübnan,Filipinler,İran,Nikaragua,El Salvador ve Arjantin,gerek örgüt terörü gerek sömürgeci devlet terörü uygulamalarına muhatap olmuşlardır.

   20.yüzyılla birlikte ulaştırma ve iletişim araçlarındaki gelişme sonucu, yazılı ve görsel basının da etkisi ile terör ve terörist örgütlenmeleri artmıştır. Almanya'da Bader-Meinhof, Japonya'da Kızıl Ordu, İtalya'da Kızıl Tugaylar, Porto Riko'da Faln, Fransa'da Doğrudan Eylem, İngiltere'de IRA, İspanya'da ETA, Uruguay'da Milli Kurtuluş Harekati, Brezilya'da Kurtuluş Örgütü , Guatemala'da Devrimci Silahlı Kuvvetleri, Meksika'da Halk Silahlı Kuvvetleri, Türkiye'de Dev-Sol ve PKK, İran'da Halkın Mücahitleri, Irak'ta Barzani-Talabani Örgütleri ve Tevhid Grubu, Afganistan'da El Kaide örgütleri kuralsız şiddet eylemlerine yönelmişlerdir.

   Türk kültüründe ve tarihinde kuralsız şiddet bulmak zordur. Tarihte cereyan eden olaylar ise başkaldırılardır. Babailer,Celaliler, Şeyh Bedrettin, Börklüce Mustafa, Yeniçeri hareketleri, Şeyh Said olayı, terör hareketleri değil, başkaldırılar olarak görülebilir.

Etiketler: , , , , , ,